Τι είναι οι κολπίτιδες;
Οι κολπίτιδες αποτελούν μία από τις πιο συχνές γυναικολογικές παθήσεις, επηρεάζοντας γυναίκες κάθε ηλικίας. Πρόκειται για φλεγμονές ή λοιμώξεις του κόλπου που προκαλούνται από ανισορροπία στη φυσιολογική χλωρίδα, παθογόνους μικροοργανισμούς ή εξωτερικούς ερεθιστικούς παράγοντες. Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με την αιτία εμφάνισης, επηρεάζοντας σημαντικά την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής της γυναίκας. Ορισμένες μορφές κολπίτιδας ενδέχεται να μεταδοθούν, παρότι δεν θεωρούνται σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
Ποια είναι τα αίτια πρόκλησής τους;
Οι κολπίτιδες μπορεί να οφείλονται σε ποικίλους αιτιολογικούς παράγοντες. Η διαταραχή της φυσιολογικής κολπικής μικροχλωρίδας αποτελεί συχνό αίτιο, όπως παρατηρείται στη βακτηριακή κολπίτιδα και στη μυκητίαση από Candida. Η λήψη αντιβιοτικών ευρέος φάσματος ενδέχεται να ενισχύσει αυτή τη διαταραχή, οδηγώντας σε υπερανάπτυξη παθογόνων ή μυκήτων.
Επιπλέον, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) που προκαλούνται από πρωτόζωα, βακτήρια ή ιούς (όπως Trichomonas vaginalis, Chlamydia trachomatis ή HSV) μπορούν να προσβάλλουν τον κολπικό βλεννογόνο και να προκαλέσουν φλεγμονή.
Ποιες είναι οι πιο συχνές κολπίτιδες και με ποια συμπτώματα εμφανίζονται;
Οι συχνότερες μορφές κολπίτιδας περιλαμβάνουν:
1. Βακτηριακή κολπίτιδα
Αποτελεί την πιο συχνή μορφή κολπίτιδας και σχετίζεται με διαταραχή της φυσιολογικής κολπικής μικροχλωρίδας. Συγκεκριμένα, παρατηρείται υπερανάπτυξη αναερόβιων βακτηρίων, με μείωση της συγκέντρωσης γαλακτοβακίλλων. Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι η λεπτόρρευστη, γκρίζα έκκριση με έντονη οσμή ψαριού.
2. Μυκητιασική κολπίτιδα (Καντιντίαση)
Πρόκειται για τη δεύτερη πιο συχνή αιτία κολπίτιδας, η οποία προκαλείται από υπερανάπτυξη του μύκητα Candida albicans. Ο μύκητας αυτός απαντά φυσιολογικά σε μικρό βαθμό στον κόλπο, αλλά υπό ορισμένες συνθήκες (π.χ. αντιβιοτική αγωγή, διαβήτης, ορμονικές μεταβολές) μπορεί να πολλαπλασιαστεί. Η μυκητιασική κολπίτιδα εκδηλώνεται συνήθως με κνησμό, αίσθημα καύσου και παχύρρευστες λευκές εκκρίσεις.
3.Τριχομοναδική κολπίτιδα
Προκαλείται από το πρωτόζωο Trichomonas vaginalis, το οποίο μεταδίδεται κυρίως μέσω σεξουαλικής επαφής. Η λοίμωξη μπορεί να είναι ασυμπτωματική ή να προκαλέσει έντονο κνησμό, ερεθισμό και δύσοσμες εκκρίσεις πρασινοκίτρινης απόχρωσης.
4. Ατροφική κολπίτιδα
Η ατροφική κολπίτιδα σχετίζεται με τη μείωση των επιπέδων οιστρογόνων, όπως συμβαίνει φυσιολογικά στην εμμηνόπαυση ή μετά από χειρουργική ωοθηκεκτομή. Προκαλεί ξηρότητα, κνησμό, καύσο, πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή και αυξημένο κίνδυνο λοιμώξεων. Παρόμοια συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν κατά την περίοδο του θηλασμού ή της λοχείας, εξαιτίας των ορμονικών μεταβολών.
5. Μη λοιμώδης κολπίτιδα
Αφορά περιπτώσεις φλεγμονής που δεν σχετίζονται με παθογόνους μικροοργανισμούς, αλλά προκαλούνται εξαιτίας αλλεργικής αντίδρασης σε χημικά προϊόντα. Συνήθεις αιτίες είναι τα αρωματισμένα σαπούνια, τα λιπαντικά και τα απορρυπαντικά ρούχων.
Πώς πραγματοποιείται η η διάγνωση;
Η διάγνωση της κολπίτιδας δεν περιλαμβάνεται στην καθιερωμένη γυναικολογική εξέταση ρουτίνας, καθώς προϋποθέτει την ύπαρξη σχετικής συμπτωματολογίας από τη λήψη ιστορικού.
Η γυναικολογική εξέταση μπορεί να αναδείξει ευρήματα συμβατά με φλεγμονή(π.χ. ερυθρότητα, οίδημα κ.ά.). Σε κάθε περίπτωση η ταυτοποίηση του αιτιολογικού παράγοντα είναι καίριας σημασίας για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας, καθώς κάθε μικροοργανισμός απαιτεί διαφορετικό αντιμικροβιακό σχήμα.
Για τον εντοπισμό του υπεύθυνου μικροοργανισμού, ενδείκνυται η λήψη και μικροσκοπική ανάλυση κολπικού και τραχηλικού υλικού, ακολουθούμενη από καλλιέργεια και αντιβιόγραμμα, διαδικασία που επιτρέπει την επιλογή της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής.
Κολπίτιδες & Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση της κολπίτιδας εξαρτάται από το υποκείμενο αίτιο και βασίζεται στη στοχευμένη φαρμακευτική αγωγή μετά την ταυτοποίηση του παθογόνου μικροοργανισμού.
Η θεραπευτική προσέγγιση περιλαμβάνει τη χορήγηση του κατάλληλου αντιμικροβιακού φαρμάκου, είτε με τοπική εφαρμογή (κολπικά υπόθετα ή κρέμες), είτε με συστηματική αγωγή από του στόματος. Στις μυκητιασικές κολπίτιδες, χορηγούνται αντιμυκητιασικά σκευάσματα (π.χ. φλουκοναζόλη), ενώ στις βακτηριακές ή παρασιτικές λοιμώξεις απαιτείται χρήση αντιβιοτικών ή αντιπρωτοζωικών φαρμάκων (π.χ. μετρονιδαζόλη).
Σε περιπτώσεις ατροφικής κολπίτιδας, ιδιαίτερα σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, ενδείκνυται η τοπική εφαρμογή οιστρογόνων ή φυτικών σκευασμάτων κατάλληλων, για την περιοχή. Παράλληλα, συνιστάται η αποφυγή ερεθιστικών παραγόντων και καλή υγιεινή της ευαίσθητης περιοχής. Η συμμόρφωση στη θεραπεία και η θεραπεία του/της σεξουαλικού συντρόφου, όπου ενδείκνυται, συμβάλλουν στην αποτροπή υποτροπών και στη διατήρηση της κολπικής υγείας.
Πρόληψη
Τα παρακάτω μέτρα συμβάλλουν αποτελεσματικά στην πρόληψη των κολπίτιδων:
- Φροντίδα της τοπικής υγιεινής (χρήση προϊόντων καθαρισμού κατάλληλων για την ευαίσθητη περιοχή)
- Αποφυγή καθημερινής χρήσης προϊόντων γυναικείας υγιεινής (σερβιετάκια)
- Καλό πλύσιμο χεριών εάν πρόκειται να έρθουν σε επαφή με την ευαίσθητη περιοχή
- Αποφυγή άμεσης επαφής της περιοχής με την αμμουδιά και συχνή αλλαγή του βρεγμένου μαγιό το καλοκαίρι
- Χρήση προφυλακτικού
- Χρήση βαμβακερών εσωρούχων και άνετων ρούχων
- Ισορροπημένη διατροφή και περιορισμένη κατανάλωση σακχάρων
- Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος
Εάν εμφανίζετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, θα πρέπει να επικοινωνήσετε άμεσα με έναν έμπειρο γυναικολόγο. Ο Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος Αδάμ Σ. Μιλτιάδης βρίσκεται στη διάθεσή σας για την αντιμετώπιση οποιασδήποτε γυναικολογικής πάθησης . Επικοινωνήστε μαζί μας για να προγραμματίσετε το ραντεβού σας.
